Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa przygotowuje przepisy, dzięki którym użytkowanie wieczyste gruntu pod budynkami wielorodzinnymi ma przekształcić się we własność, a zmiany mogą wejść w życie już od nowego roku. Co te modyfikacje mogą oznaczać dla właścicieli mieszkań?

W przepisach prawa zostaną wprowadzone zmiany, które wpłyną na sytuację mieszkaniową wielu właścicieli nieruchomości. Ich wprowadzenie ma sprawić, że użytkowanie wieczyste gruntu będzie mogło przejść na własność. O zmianach w przepisach opowiada Agata Stradomska z RE/MAX Polska, części globalnej sieci biur nieruchomości RE/MAX.

Czym jest użytkowanie wieczyste?

Użytkowanie wieczyste może być ustanowione na gruntach, które są własnością Skarbu Państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego (takich jak gmina czy miasto). Użytkownik wieczysty, czyli osoba lub podmiot mający prawo użytkowania wieczystego, korzysta z tego terenu tak jak właściciel. Ma także możliwość zabudowania nieruchomości gruntowej, wtedy wzniesione na niej budynki są jego własnością. Ponadto może obciążyć prawnie grunt, którego jest właścicielem lub zrzec się swojego prawa do użytkowania wieczystego. Warto zaznaczyć, że prawo to jest dziedziczone, czyli można otrzymać je w spadku.

Użytkowanie wieczyste jest dość powszechne w miastach, szczególnie tam, gdzie funkcjonuje budownictwo wielorodzinne. Wynika to z faktu, że tereny pod takie budownictwo były przekazywane właśnie przez miasto czy gminę, które niechętnie całkowicie pozbywały się swojej własności.

Zobowiązania przy użytkowaniu wieczystym

Z posiadaniem prawa użytkowania wieczystego związane są opłaty: opłata początkowa, płacona wraz z ustanowieniem tego prawa, oraz opłaty roczne. Ponoszone koszty są zależne od wartości danego gruntu (1 proc. wartości rocznie, kiedy jest on przeznaczony na cele mieszkaniowe i 3 proc. w przypadku celów komercyjnych). Gminy regularnie, co 3 lata, dokonują aktualizacji ich wyceny, aby na jej podstawie skorygować opłatę. Z uwagi na to, w obliczu możliwych podwyżek, wielu użytkowników wieczystych zdecydowało się na wykupienie gruntu na własność. Sprzyjały temu również oferowane bonifikaty.

Użytkowanie wieczyste w budownictwie wielorodzinnym

W przypadku budownictwa wielorodzinnego przekształcenie prawa użytkowania wieczystego we własność nie jest takie proste. Właściciele mieszkań posiadają udziały (ułamkową część) w prawie użytkowania wieczystego adekwatnie do powierzchni swojego lokalu. Aby to prawo mogło zostać przekształcone we własność, taką chęć muszą wyrazić użytkownicy wieczyści posiadający większość udziałów, co nie zawsze jest łatwe do zorganizowania. Nie wszyscy właściciele są dostępni, a niektórzy nie są zainteresowani jakimikolwiek zmianami. Dodatkowo wszędzie tam, gdzie muszą być podjęte decyzje grupowe, zawsze możliwy jest czyjś sprzeciw, który komplikuje przeprowadzenie tego procesu.

Co taka zmiana może oznaczać dla właścicieli mieszkań?

Projektowane zmiany przepisów mogą wyjść naprzeciw oczekiwaniom wielu właścicieli mieszkań, którzy do tej pory z różnych przyczyn nie mogli przekształcić swojego prawa do użytkowania wieczystego gruntu we własność. Wyeliminują również obawy o podwyżki opłaty rocznej w związku ze zmianą wartości gruntu.

Dokładne zasady przekształcenia podlegają jeszcze modyfikacjom. Być może użytkownicy wieczyści będą zobowiązani do wnoszenia opłat za użytkowanie wieczyste nawet do końca okresu, na który było ono ustanowione, pomimo tego, że będą już właścicielami terenu. Opłaty te jednak nie powinny być już aktualizowane, a wyłącznie waloryzowane wskaźnikiem GUS. Tym niemniej ta zmiana jest oczekiwana przez wielu właścicieli lokali w budynkach wielorodzinnych, postawionych na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste.