Biura w Warszawie rozchodzą się jak przed pandemią. W 2022 r. popyt wyniósł 860 tys. mkw., o 33 proc. więcej niż rok wcześniej i niemal tyle samo co w rekordowym 2019 r.
Bezpieczny kredyt, wybory parlamentarne czy rosnąca świadomość odnośnie zrównoważonego budownictwa to tylko kilka czynników, które kształtowały w 2023 roku rynek nieruchomości mieszkaniowych. Co czeka branżę deweloperską w nadchodzących miesiącach?
Zainteresowanie przestrzenią biurową w stolicy rośnie. Zwłaszcza centralne, komfortowe lokalizacje przyciągają najemców. W okresie od stycznia do września br. popyt wyniósł niemal 0,5 mln mkw. – wynika z najnowszych danych CBRE. Szczególnie w trzecim kwartale widać było tendencję wzrostową względem poprzednich miesięcy. Biura wynajmowały głównie usługi dla biznesu oraz przetwórstwo i energetyka. Nowych inwestycji powstaje jednak niewiele. W tym roku rynek urośnie o ok. 70 tys. mkw. powierzchni do pracy. To wpłynie na czynsze, które będą jeszcze wzrastać. Pojawi się też większa rozbieżność w kwotach za wynajem między topowymi lokalizacjami, a resztą rynku.
Eksperci nie mają wątpliwości. Na rynek nieruchomości będą w bieżącym roku wpływać nie tylko takie aspekty, jak proponowany przez rząd nowy program mieszkaniowy, ale też napływ klientów zagranicznych oraz zmieniające się trendy architektoniczne.
O tym, że sektor biurowy dobrze radzi sobie w pandemii świadczyć może choćby poziom pustostanów, który przy regularnie wzrastającej podaży w ciągu ostatnich 12 miesięcy zwiększył się w Warszawie jedynie o 4 proc., a na głównych rynkach regionalnych w kraju o około 3,5 proc.
Jak wynika z najnowszego raportu międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield Obsolescence = Opportunity: The next evolution of office space in Europe, do 2030 roku ponad trzy czwarte (76%) budynków biurowych w Europie może być przestarzała. Jednym z powodów są coraz bardziej intensywne działania legislacyjne dotyczące zrównoważonego rozwoju, które zobowiązują inwestorów do modernizacji nieruchomości i przystosowania ich do aktualnych standardów ESG.
Jak wynika z danych międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield, drugi kwartał 2023 roku przyniósł ożywienie aktywności najemców odzwierciedlonej w liczbie zawartych transakcji. Ponadto, pomimo trudnej sytuacji gospodarczej, deweloperzy rozpoczęli realizację kolejnych inwestycji, co zwiększyło wolumen powierzchni w budowie.
Czy młodzi nabywcy mieszkań znów szturmują rynek mieszkań? Statystyki pokazują, że tak, ale to tylko złudzenia. Ich aktywność na rynku zbiegła się w czasie z dopłatami do kredytów w ramach Bezpiecznego Kredytu 2%.
Wśród aktualnych trendów biurowych jednym tchem wymieniane są takie hasła jak dostosowanie przestrzeni do pracy hybrydowej, zrównoważony rozwój czy inkluzywność. Implementacja tych elementów w nowej siedzibie stanowi wyzwanie, zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji makroekonomicznej.
Drugi kwartał 2023 r. przyniósł względną stabilizację na stołecznym rynku biurowym. Aktywność najemców utrzymała się na poziomie zbliżonym do wyników z początku roku, a współczynnik pustostanów nie wykazał większych wahań k/k. Z uwagi na niewielką nową podaż planowaną na ten rok – około 72 000 m², a także wysokie koszty związane z aranżacją powierzchni, odnotowano rosnący udział renegocjacji w całkowitym wolumenie transakcyjnym. W samym II kw. 2023 r. stanowiły one 45% aktywności na rynku najmu. Pierwszą połowę 2023 roku na warszawskim rynku biurowym podsumowują eksperci JLL, lidera doradztwa na rynku nieruchomości.
W dotychczas typowo biurowym krajobrazie pomiędzy ulicami Wołoską, Domaniewską i Postępu w Warszawie wkrótce pojawi się wyjątkowa zabudowa mieszkaniowa, płynnie przeplatającą się z ogólnodostępnymi terenami zielonymi i usługami. Archicom, należący do Grupy Echo Investment, startuje z realizacją miastotwórczej inwestycji typu "destination", która zmieni dawny biznesowy kompleks z betonowym parkingiem w tętniący życiem wielofunkcyjny kwartał z nową placówką edukacyjną w pobliżu.
Ostrożny, ale jednak optymizm najemców na rynku biurowym – rośnie popyt na biura poza Warszawą.
W Warszawie stworzono jedno z pierwszych biur, w którym na tak dużą skalę zastosowano zrównoważone rozwiązania. 90 proc. mebli pochodzi z drugiej ręki, w środku znajduje się ponad 600 roślin, a część materiałów i instalacji wykorzystano ponownie. Zrealizowane w Gdański Business Center biuro firmy Arup zwyciężyło w konkursie FRAME AWARDS 2023 organizowanym przez międzynarodowy magazyn designerski „FRAME”. Rozwiązania zostały nagrodzone także w polskim PLGBC Green Building Awards. Swoją ekologiczną warszawską siedzibą, Arup inspiruje do tworzenia zrównoważonych przestrzeni.
W III kw. 2021 roku, całkowita aktywność najemców wyniosła 149 300 mkw. i była wyższa o 35% względem III kw. w 2020 roku.
Współczynnik pustostanów w Poznaniu po pierwszym kwartale 2023 roku należał do jednego z najniższych w ramach 8 badanych miast regionalnych. Może się to jednak zmienić, ponieważ aktywność deweloperów jest na wysokim poziomie, a w budowie znajduje się trzeci najwyższy wynik w ramach powierzchni biurowej.