Idea budownictwa zrównoważonego wykorzystywana jest często w realizacji obiektów komercyjnych, na szczęście pierwsze jaskółki pojawiają się także  w przypadku budownictwa mieszkaniowego. Jedną z nich jest powstające w  Krakowie Osiedle Fi - pierwsze w tym mieście osiedle zrównoważone.

Każdy deweloper zachwala swoją inwestycję jako najlepszą, wyjątkową – słowem jedyną w swoim rodzaju. To oczywiste, aby jednak sprawdzić na ile rzeczywiście Osiedle Fi  posiada cechy  budownictwa zrównoważonego  z pomocą czuwającego nad realizacją inwestycji architekta, Adama Greli,  postaramy się  przeanalizować poszczególne elementy składające się na tę ideę.

Koncepcja budownictwa zrównoważonego  ma swój początek już w latach 70-tych, kiedy kryzys energetyczny i zanieczyszczenie środowiska zwróciły uwagę na potrzebę znalezienia rozwiązań budowlanych, które pozwoliłyby między innymi  oszczędzać energię i zredukować nieodwracalny wpływ na środowisko naturalne. Na świecie zasady budownictwa zrównoważonego są dokładnie opisywane w różnych  systemach certyfikacji, np. LEED czy BREEM i do nich zasadniczo odnosi się ta  idea.

„W Polsce nie  posunęliśmy się tak daleko w realizacji tej idei, gdyż – na ile mi  wiadomo - jak dotąd nikt takich certyfikatów dla budownictwa mieszkaniowego w Polsce nie uzyskiwał, choć zaczynają coraz odważniej wkraczać na rynek inwestycji komercyjnych. Chcieliśmy jednak podjąć wyzwanie budownictwa zrównoważonego i niezależnie od certyfikacji zacząć wdrażać niektóre z jego elementów” mówi Adam  Grela.

Poniżej postaramy się przybliżyć najważniejsze cechy, którymi charakteryzuje się nowoczesne, świadome i odpowiedzialne budownictwo nawiązujące do idei zrównoważenia i pokazać jak w tym kontekście plasuje się  wspomniana  inwestycja.

Lokalizacja

Wiele osób zarzuca otoczeniu Osiedla FI poindustrialny charakter – rzeczywiście znajdują się tam budynki świadczące o  dawnej przemysłowej działalności, jednak podobnie jak Zabłocie, także i ta część Krakowa gwałtownie zmienia swój charakter.

„Wcześniejsze obiekty przemysłowe ustępują nowej zabudowie mieszkaniowej uzupełnionej o funkcje biurowe. W efekcie postępujący proces rewitalizacji sąsiadujących z inwestycją obszarów w połączeniu z atrakcyjnymi terenami zielonymi wzdłuż Wilgi, istniejącymi obiektami sportowymi stadionu Garbarni i ciekawym zespołem parkowo-zdrojowym ujęcia wód leczniczych Mateczny  ma szansę sprawić, że obecna  okolica zmieni się w atrakcyjną, idealną do mieszkania – nową dzielnicę miasta” zauważa  architekt.  Mamy nadzieję, że samo Osiedle Fi w znaczącym stopniu przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności okolicy.

„Z punktu widzenia idei zrównoważenia, bardzo ważna jest bliskość i przez to dostępność osiedla do komunikacji miejskiej. Tu w promieniu 10 minut znajdziemy aż 3 różne potencjalne kierunki komunikacji, w tym ważny węzeł komunikacji miejskiej autobusowej i tramwajowej, jakim jest rondo Matecznego, co ogranicza konieczność korzystania z indywidualnych środków transportu”, dodaje pan Adam.

Bliskość terenów zielonych i rekreacyjnych oraz brak w sąsiedztwie dotkliwych emitorów hałasu, w rodzaju ruchliwej ulicy, sprawiają odpowiedni komfort użytkowania.
O elementy podnoszące komfort użytkowy zadbano również na etapie projektowania całej inwestycji – wyznaczając strefę rekreacji w obrębie samego osiedla. Zaprojektowane w parterach  lokale usługowe również przyczynią się do  wzbogacenia jego funkcji użytkowych.

Lokalne surowce i dbałość o środowisko

Inną z cech idei budownictwa zrównoważonego jest dbałość o środowisko naturalne. Nie chodzi tu tylko o stosowanie ekologicznych materiałów, wolnych od  szkodliwych substancji chemicznych, które oczywiście są podstawą na naszej budowie,  ale także np. o minimalizowanie transportu. W przypadku  Osiedla Fi istotnym elementem budowy była  rozbiórka obiektów poprzemysłowych. Aby minimalizować wpływ na środowisko związany z procesem budowy, materiały rozbiórkowe nadające się do powtórnego wykorzystania zostały na miejscu przekruszone i powtórnie wykorzystane, a stal zbrojeniowa, jako złom, została poddana recyklingowi.
W ramach zagospodarowania, teren osiedla zostanie intensywnie zazieleniony. Projekt zieleni wprowadza przemyślaną kompozycję roślin wzbogacającą bioróżnorodność terenu.

„Zastosowane w projekcie materiały, poza świadectwem podwyższonego standardu mają także aspekt ekologiczny jak choćby stosowana na elewacji miedź czy drewniana stolarka okienna. To materiały naturalne i nieszkodliwe dla środowiska, oraz nadające się do powtórnego wykorzystania” zaznacza nasz architekt.

Nowe technologie i parametry  energetyczne

W celu poprawienia bilansu energetycznego, Osiedle Fi  wyposażone będzie w instalację fotowoltaiczną, która  przetworzy  światło słoneczne  na energię elektryczną, wykorzystaną następnie do oświetlenia terenu osiedla. Nowoczesne, ledowe źródła światła znajdą zastosowanie w oświetleniu  awaryjnym.

„Dzięki temu  wykorzystamy  naturalne zasoby energii, a także  ograniczymy  jej zużycie – mówi  Adam Grela. Pozwoli na to również podwyższona, w stosunku do normatywnej, izolacyjność cieplna ścian (o współczynniku U od 0,21 do 0,23 w nielicznych przypadkach 0,27 wobec normatywnej wartości = 0,3W/(m2K),  oraz  nowoczesny system izokorby dla mocowania balkonów, eliminujący mostki cieplne od płyty balkonowej”.

Gdy dodamy do tego zaprojektowaną zwartą bryłę budynków co dodatkowo wpłynie na podwyższenie parametrów cieplnych, zsumowany efekt tych działań będzie  odczuwalny przez przyszłych mieszkańców, nie tylko jako podwyższenie komfortu, ale także zmniejszenie wysokości rachunków za ogrzewanie. To istotny element z punktu widzenia późniejszego  użytkowania mieszkania.

Wykorzystanie zasobów naturalnych

Oprócz instalacji umożliwiających wykorzystanie energii słonecznej osiedle będzie wyposażone w system gromadzenia deszczówki, przeznaczonej do nawadniania terenów zielonych na terenie osiedla. „Dodatkowo, celem gromadzenia wody deszczowej, zostały zaprojektowane maty drenażowe pod terenami zielonymi zlokalizowanymi na płycie garażu, Charakterystyczne dla tej inwestycji, wysokie, sięgające podłogi okna, obok walorów estetycznych, zapewnią większą ilość światła dziennego oraz poprawią nasłonecznienie. Dodatkowo, dzięki podniesieniu ich parametrów cieplnych nie ma obawy, że duża powierzchnia przeszkleń wpłynie niekorzystnie na parametry cieplne mieszkań” wymienia architekt.

Bezpieczeństwo i dostępność

Wiele ostatnio się mówi na temat grodzenia osiedli  i destrukcyjnej funkcji tego zjawiska w kontekście społecznym. Jednak z drugiej strony, dla osób poszukujących mieszkania, jest to jeden z ważniejszych czynników branych pod uwagę przy ostatecznym wyborze oferty. Dlatego chcieliśmy rozsądnie połączyć obie te kwestie. Projektanci osiedla – zwycięzcy konkursu z warszawskiego biura 22Architekci, we współpracy z Krakowskim biurem Artur Jasiński i Wspólnicy, zaproponowali aby zamiast klasycznego grodzenia, teren osiedla wyznaczał  zewnętrzny zarys budynków przy  jednoczesnym  ograniczeniu dostępu  do wnętrza osiedla. 

Całość  objęta  będzie monitoringiem. Jednak aby nie odcinać osiedla od reszty miasta, lokale usługowe zostały usytuowane w zewnętrznym obrysie osiedla i przylegają do ogólnodostępnego ciągu pieszo-jezdnego, co umożliwi swobodny dostęp wszystkim zainteresowanym – nie  tylko mieszkańcom.

„Także o funkcje społeczne, tak istotne w idei  budownictwa zrównoważonego zadbali  projektanci, autorzy koncepcji osiedla Fi – zauważa pan Adam. Wnętrze osiedla jest tak zorganizowane, aby sprzyjało relaksowi  i nawiązywaniu pozytywnych sąsiedzkich relacji. Każdy znajdzie tu coś dla siebie –  do dyspozycji mieszkańców będą alejki, place zabaw, czy boiska do gier zespołowych. Nie zapomnieliśmy także o wygodnej i czytelnej  informacji wizualnej, ułatwiającej poruszanie się po osiedlu. Oczywiście całość przystosowana jest również dla osób niepełnosprawnych”

Poprzez umieszczenie znaku zapytania w tytule  nie tyle chcieliśmy poddać w wątpliwość wyjątkowość  inwestycji, co spróbować zweryfikować ją pod kątem  zrównoważenia. Dbałość o wszystkie aspekty istotne z punktu widzenia użytkownika, jest  nawiązaniem do idei, która przyświecała inwestorowi  już na etapie projektu, do którego nawiązuje również symbolem zawartym w nazwie osiedla. Fi – jako doskonała proporcja, złoty środek, o który tak trudno w dzisiejszych czasach.

Osiedle Fi powstaje  w Krakowskim Podgórzu  przy ulicy Tadeusza Szafrana 5. Inwestycja realizowana będzie w dwóch etapach. Zakończenie pierwszego etapu planowane jest na IV kwartał 2013r. 

Więcej informacji na stronie www.osiedlefi.pl.