Kupno pierwszego domu lub mieszkania to poważna inwestycja, która rozkłada się na długie lata. Młodzi ludzie, decydujący się na wzięcie na swoje barki takiego zobowiązania, mogą liczyć na pomoc w postaci dopłat. Istnieją dwa źródła, z których można już teraz lub w krótkim czasie będzie można, takie dofinansowania pozyskać – NFOŚiGW oraz program MDM.

– Poruszenie, jakie nastąpiło w temacie dopłat, cieszy ze względu na możliwość wymiany poglądów i dyskusji, służących wypracowaniu jak najlepszych rozwiązań w tej dziedzinie – zauważa Dariusz Gendera, Doradca Domowy.pl z Gostynia.

W maju tego roku rząd przyjął projekt ustawy gwarantujący pomoc przy zakupie pierwszego mieszkania, tzw. program „Mieszkanie dla Młodych”. Ma on trwać do 30 września 2018 roku, począwszy od 1 stycznia 2014 roku. Źródłem finansowania mają być środki zaoszczędzone na zniesionym systemie zwrotu części podatku VAT, przy inwestycjach osób fizycznych w obszarze budownictwa mieszkaniowego.

Projekt - mający zastąpić wcześniejszą „Rodzinę na swoim” - jest jednak źródłem wielu kontrowersji. Najgorętsze, wzbudza zapis mówiący o możliwości dofinansowania tylko mieszkań z rynku pierwotnego. Posłowie PSL zwrócili uwagę na fakt, iż (wg. statystyk GUS-u) w 198 na 379 powiatów, deweloperzy nie rozpoczęli w roku 2012 żadnej budowy. Z tym zagadnieniem związany jest także temat budownictwa jednorodzinnego i jego wykluczenie z programu „Mieszkanie dla Młodych”. Wszystkie kluby poselskie wyrażają chęć wniesienia w tej materii poprawek do projektu, które rozszerzałyby możliwości o mieszkania w domach jednorodzinnych i samą budowę takich domów.

9 lipca 2013 roku miało miejsce w Sejmie spotkanie komisji nadzwyczajnej, która zajęła się rozpatrywaniem projektu „Mieszkanie dla Młodych”. Ponownie zakwestionowano wskazane wcześniej ułomności propozycji. Dyskryminacja mieszkańców wsi i małych miasteczek, gdzie nie dotarł rynek deweloperski, miałaby zostać zniwelowana przez włączenie budowy domów do 140m2 w ramy programu. Wiceminister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej – Piotr Styczeń powiedział, że jeżeli dom jednorodzinny posiadałby dwa lub więcej mieszkań, które spełniałyby kryteria „Mieszkania dla Młodych”, mógłby zostać objęty programem.
W toku dyskusji padały pytania o możliwość pozostawienia odliczeń VAT-u na materiały budowlane, co stanowi pierwotnie źródło finansowania ulgi w ramach „Mieszkania dla Młodych”.

Kilkanaście dni po spotkaniu – na wspólnej konferencji prasowej – politycy PSL i PO ogłosili, że w ramach programu Mieszkanie dla Młodych będą możliwe do pozyskania dofinansowania zakupu domu jednorodzinnego.

Program „Mieszkanie dla Młodych” skierowany jest do młodych małżeństw i osób samotnych do 35 roku życia, które zdecydują się na zakup swojego pierwszego mieszkania, na rynku pierwotnym. Wysokość dopłat uzależniona jest od posiadania lub nieposiadania dzieci (rodzina bezdzietna i singiel – 10 proc. ceny mieszkania; 15 proc. przy jednym lub większej liczbie dzieci; a jeżeli w ciągu pięciu lat od zakupu mieszkania urodzi się kolejne dziecko – w sumie otrzymać można 20 proc. wartości kredytu). Dopłata obejmie maksymalnie 50m2 mieszkania o powierzchni 75m2. Dla każdego z województw wyznaczono ponadto wskaźnik średnich kosztów budowy, którego wartość mieszkania wraz z dopłatą nie będzie mogła przekroczyć.

Osoby chcące być objęte tym programem nie mogą być właścicielami innego mieszkania lub udziałów w budynku, dających widoki na samodzielny lokal. Projekt daje możliwość sprawdzenia potencjalnej lokalizacji, poprzez wynajęcie mieszkania od dewelopera i późniejszą finalizację przedsięwzięcia. Niekorzystne będzie sprzedanie takiego mieszkania przed upływem 5 lat, gdyż wiązałoby się to z koniecznością zwrotu kwoty dopłaty proporcjonalnej do okresu zamieszkania. Zakazem objęte jest także wynajmowanie lokali włączonych do programu.

Dostępną już dziś możliwością otrzymania wsparcia finansowego, pomocnego przy inwestycji budowy domu jest pierwsza ogólnopolska propozycja - ze strony NFOŚiGW – dotycząca pomocy dla budujących domy o niskim zużyciu energii. Program adresowany jest do osób budujących dom jednorodzinny lub kupujących lokal mieszkalny od dewelopera (w tym pojęciu mieści się także spółdzielnia mieszkaniowa).

Dofinansowanie przybiera formę częściowej spłaty kapitału kredytu, zaciągniętego na budowę czy zakup domu lub mieszkania. Pieniądze znajdą się na koncie odbiorcy indywidualnego w momencie zakończenia realizacji przedsięwzięcia i uzyskania niezbędnego, wymaganego standardu energetycznego budynku. Wysokość dofinansowania uzależniona jest od wskaźnika rocznego, jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco). Spełnione muszą też zostać wyznaczone warunki odnoszące się do sprawności instalacji grzewczej i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Wdrożenie programu przewidziane jest na lata 2013–2018, a wydatkowanie środków z nim związanych rozciągać się będzie do 31.12.2022 r.

- Pojawiające się propozycje i programy są ciekawą alternatywą w miejsce możliwości odliczenia podatku VAT na materiały budowlane. Zapewne bliższe przyjrzenie się proponowanym rozwiązaniom jest słuszne – zauważa Dariusz Gendera, Doradca Domowy.pl z Gostynia. – Najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u doradcy, który zapoznał się z zagadnieniem możliwych źródeł dofinansowania inwestycji budowlanej lub zakupu mieszkania i wspólne opracowanie najlepszych, indywidualnych rozwiązań, dostosowanych do potrzeb Inwestorów – podsumowuje Dariusz Gendera.