1 stycznia 2014 roku weszła w życie Ustawa o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi. Określa ona zasady udzielania ze środków Funduszu Dopłat wsparcia finansowego dla osób, które pragną zakupić pierwsze, własne mieszkanie bądź dom.  Eksperci Związku Firm Doradztwa Finansowego przypominają, że mimo pięcioletniego okresu obowiązywania programu MdM, warto już dziś przeanalizować swoje możliwości w zakresie jego wykorzystania i podjąć kroki, które pozwolą taniej zdobyć własne lokum.

Kto jest objęty programem?

Na dopłatę z puli rządowego programu mogą liczyć osoby samotne oraz małżeństwa, które w danym roku kalendarzowym nie ukończyły 35 lat. W przypadku par ważny jest wiek młodszego z partnerów. Nie mogą być także właścicielami innego mieszkania, ani posiadać udziałów w budynku z samodzielnym lokalem mieszkalnym. – Dofinansowanie wkładu własnego w ramach programu MdM może zostać udzielone tylko pod warunkiem zaciągnięcia kredytu na zakup mieszkania – przypomina Michał Krajkowski, Dom Kredytowy Notus, ZFDF. Kandydaci spełniający wstępne kryteria muszą również dysponować odpowiednimi dochodami, bądź zabezpieczeniem, które bank uzna za wystarczające do zagwarantowania płynności spłaty zobowiązania.

– Dobrą informacją dla tych, którzy nie posiadają pełnej zdolności kredytowej, jest możliwość zaciągnięcia zobowiązania wspólnie z bliską rodziną.  Zgodnie z zapisem Ustawy, mogą to być zstępni, wstępni, rodzeństwo i jego małżonkowie, ojczym, macocha lub teściowie nabywcy – dodaje Krajkowski.

Warto podkreślić, że bliscy nie są objęci programem dofinansowania, ani nie stają się również współwłaścicielami nieruchomości. Ich rolą jest jedynie poprawa zdolności kredytowej wnioskującego oraz odpowiedzialność za terminowe spłacanie rat.

Jakie lokale są objęte dopłatami?

Ważne jest, aby kupowane mieszkanie nie było jeszcze zasiedlone, znajdowało się w nowo wybudowanym budynku oraz spełniało potrzeby mieszkaniowe nabywcy. – Optymalna jest sytuacja, gdy zainteresowany osobiście wynajął wcześniej mieszkanie od dewelopera i był jego pierwszym zasiedlającym, a obecnie chce je wykupić z dopłatą – zauważa Paweł Jasiński, Home Credit Group, ZFDF.

Podobna zasada obowiązuje w przypadku wynajęcia lokalu przez jednego z małżonków przed datą zawarcia związku lub też byłego współmałżonka osoby samotnie wychowującej dziecko. Państwo dopłaci maksymalnie do 50 mkw. powierzchni użytkowej w lokalach nieprzekraczających 75 mkw. i domach do 100 mkw. W przypadku rodzin z przynajmniej trójką dzieci metraż zwiększa się o 10 metrów.

W przypadku budowy domu systemem gospodarczym Ustawa przyznaje prawo do ubiegania się o zwrot podatku VAT za materiały budowlane. Dotyczy on poniesionych wydatków, które od 1 maja 2004 r. obłożone są stawką w wysokości 23% Wszystkie zakupy muszą być udokumentowane fakturami wystawionymi na osoby fizyczne od dnia wydania pozwolenia na budowę (w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 30 września 2018 r.).

Wymierne korzyści

Zgodnie z wytycznymi Komisji Nadzoru Finansowego nabywcy kredytów mieszkaniowych muszą dysponować wkładem własnym. W tym roku wynosi 5%, a w kolejnych latach wzrośnie do 10, 15 i docelowo 20% w 2017 roku. – Dobrą wiadomością dla beneficjentów programu jest fakt, że dopłata budżetowa będzie traktowana przez banki, jako wkład własny i uchroni młodych ludzi przed koniecznością wpłaty kilkudziesięciu tysięcy złotych – zapewnia Paweł Jasiński, Home Credit Group, ZFDF. Oznacza to, że młodzi pożyczą mniej pieniędzy, będą spłacać niższe raty i mniejsze odsetki.

Dopłaty dla poszczególnych gmin, obliczane są według wskaźnika ogłaszanego przez Bank Gospodarstwa Krajowego w Biuletynie Informacji Publicznej. – Aby uzyskać dopłatę, cena kupowanego mieszkania musi być niższa od limitu dla danego regionu. W wielu miastach mieszkań spełniających ten wymóg nie ma zbyt wiele. Dlatego nie warto zwlekać z decyzją o zakupie. Z czasem wybór będzie bowiem coraz mniejszy – radzi Jarosław Sadowski, Expander, ZFDF. A jest o co walczyć. Dopłata dla osób posiadających dzieci, kupujących mieszkanie o powierzchni 50 mkw. (lub większe) waha się od ok. 20 000 zł w województwie lubelskim (w samym Lublinie i jego okolicach jest wyższa) do niecałych 40 000 zł w Warszawie. Niezależnie od regionu oznacza to więc kilkadziesiąt tysięcy oszczędności przy zakupie nowego mieszkania.

Szansa, którą warto wykorzystać

Większe szanse na otrzymanie dopłaty będą miały te osoby, które najwcześniej złożą wnioski. – Ilość pieniędzy na dopłaty jest ograniczona. W tym roku może to być nie więcej niż 600 mln zł. W kolejnych latach limit będzie wyższy i wyniesie ponad 700 mln zł rocznie. Trzeba jednak pamiętać, że już teraz część osób, kupująca mieszkania w budowie, wykorzystuje limity na kolejne lata – twierdzi Jarosław Sadowski, Expander, ZFDF. – Jak podaje Bank Gospodarstwa Krajowego, w styczniu i lutym zaakceptował już 2680 wniosków na łączną kwotę blisko 60 mln zł. To niezły wynik zważywszy, że początek roku zwykle jest najsłabszym okresem dla rynku nieruchomości. Należy więc brać pod uwagę, że pieniędzy na dopłaty nie wystarczy do końca roku – konkluduje ekspert.

Mieszkanie dla Młodych - od A do Z

Aktualizacja limitów – do wyznaczenia limitu wykorzystywane są tzw. wskaźniki przeliczeniowe kosztu odtworzenia 1 mkw. powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych w danej gminie, publikowane przez wojewodów. Limit cenowy w MdM to średnia z dwóch ostatnich odczytów wskaźnika (zmienia się co pół roku), którą powiększa się o 10 proc.

Beneficjent MdM – osoba, której przyznano dopłatę do zakupu mieszkania bądź domu, spełniająca warunki określone w Ustawie.

Czas trwania programu – 5 lat, od 1 stycznia 2014 roku do końca 2018 roku.

Deweloper – inwestor, czyli osoba fizyczna lub prawna, która inwestuje w budowę domów mieszkalnych z przeznaczeniem na sprzedaż.

Ewaluacja wniosku – systematyczne badanie (co ½ roku) spełniania kryteriów przez beneficjenta.

Fundusz Dopłat – fundusz powołany przez Bank Gospodarstwa Krajowego, m.in. do obsługi programu MdM.

Gospodarczy System Budowy Domu – oznacza rezygnację z generalnego wykonawcy. Inwestor sam zamawia materiały budowlane, samodzielnie lub z pomocą rodziny wykonuje część prac, a trudniejsze etapy zleca ekipom budowlanym.

Historia kredytowa – informacja dotycząca użytkowników produktów finansowych. Zawiera  dane na temat zobowiązań, które już zostały spłacone, nowo zaciągniętych i zaległych. Instytucją gromadzącą takie informacje jest Biuro Informacji Kredytowej. Korzystają z niej m.in. banki przed podjęciem decyzji o przyznaniu kredytu.

Inwestycja – nakład poniesiony na tworzenie lub zwiększanie majątku trwałego, np. zakup domu lub mieszkania.

Jednorazowa dopłata – polega na przyznaniu jednorazowego dofinansowania wkładu własnego, udzielanego w momencie wypłaty kredytu.

Kredyt hipoteczny – zabezpieczony hipoteką czyli ograniczeniem prawa rzeczowego na nieruchomości na rzecz wierzyciela  udzielającego kredytu.

Limity – Cena zakupu mieszkania nie może przekroczyć kwoty stanowiącej iloczyn współczynnika 1,1 oraz powierzchni użytkowej mieszkania i średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, obowiązującego w gminie, na terenie której położone jest mieszkanie. Bieżąca informacja dot. wskaźników znajduje się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej BGK.

Młodzi – zgodnie z Ustawą, kategoria ta dotyczy osób, które do końca roku kalendarzowego nie ukończyły 35 lat.

Nowe mieszkanie – takie, które do tej pory nie było jeszcze zasiedlone, znajduje się w nowo wybudowanym budynku i spełnia potrzeby mieszkaniowe nabywcy.

Oprocentowanie – zależy od wysokości stopy procentowej wprowadzonej przez Radę Polityki Pieniężnej oraz indywidualnej oferty banku. Nie ma specjalnych preferencji dla kredytów MdM.

Powierzchnia – państwo dopłaci maksymalnie do 50 mkw. powierzchni użytkowej w lokalach nieprzekraczających 75 mkw. i domach z limitem 100 mkw. W przypadku rodzin z przynajmniej trójką dzieci są to odpowiednio: 85 i 110 mkw.

Rodzina na Swoim – rządowy program wspierania kredytów na zakup mieszkań i domów  przez  osoby wychowujące dzieci. Obowiązywał od 24 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2012 r.

Spłata – po podpisaniu umowy dot. MdM, bank wylicza wysokość raty, która wpłacana regularnie, zmniejsza wysokość zadłużenia.

Termin uzyskania dopłaty – po pozytywnej weryfikacji wymaganych dokumentów przez BGK i podpisaniu umowy z wybranym bankiem, na jego rachunek trafi kwota dofinansowania. Dopłata będzie ostatnią transzą przelaną na rachunek dewelopera.

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.

Wkład własny – Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego uzależnia udzielenie kredytu hipotecznego od jednorazowej wpłaty wkładu własnego. Beneficjenci programu MdM do końca 2015 roku nie muszą posiadać wkładu własnego, ponieważ obowiązkowy limit 10 proc. ceny mieszkania pokrywa przyznana dopłata.

Zdolność kredytowa – kandydaci spełniający wstępne kryteria muszą również dysponować odpowiednimi dochodami, bądź zabezpieczeniem, które bank uzna za wystarczające do zagwarantowania płynności spłaty zobowiązania.