Soletanche Polska w niestandardowy sposób podsumowuje prace z zakresu fundamentowania specjalistycznego na budowie Fabryki Norblina. Wykonano 1423 kolumn w technologii jet – grouting oraz 18 672 m² ścian szczelinowych. Po podziemiach obiektu oprowadza Michał Kurzeja, Kierownik Robót Soletanche Polska. Prace realizowane były w ramach kontraktu z Grupą Capital Park. 

Fabryka Norblina to jedna z najbardziej wyczekiwanych inwestycji typu mixed – use development w Warszawie. Wszystko za sprawą unikatowego, wymagającego projektu, który umiejętnie zespala historię z nowoczesnością. Rewitalizacja polegająca na modernizacji obiektu w taki sposób, aby zmienić jego funkcję użytkową to zabieg, który stosowany jest coraz częściej przez inwestorów. Niemniej jednak teren, na którym prowadzone są prace budowlane jest wyjątkowy nie tylko za sprawą swojej historii, ale także stopnia skomplikowania zadania jakie stało przed wykonawcami. 

Projekt zakłada, że w tkankę nowego obiektu zostaną wkomponowane zabytkowe fasady dawnej fabryki. Zadaniem Soletanche Polska było zabezpieczenie stateczności historycznych murów poprzez podbicie ich fundamentów. Kolejnym dużym wyzwaniem realizacyjnym było wykonanie fundamentowania pod wymagającą bryłę nadziemną oraz realizacja ścian szczelinowych, które pełnią tu potrójną funkcję: ścian 4 kondygnacyjnego parkingu podziemnego, obudowy wykopu oraz fundamentu podtrzymującego konstrukcję nadziemną. Wspomniany parking docelowo ma zawierać 720 miejsc postojowych dla samochodów oraz 200 miejsc przeznaczonych na rowery. 

Pierwszym etapem prac było zabezpieczenie zabytkowych fasad za pomocą kolumn wykonanych w technologii jet – grouting. Tutaj ogromnym wyzwaniem była ograniczona skrajnia jak i ciasne prześwity między budynkami, które powodowały, że realizacja kolumn wymagała czasu i ogromnej precyzji. W sumie Soletanche wykonało 1423 kolumn (977 jako podbicie fundamentów oraz zabezpieczenie wykopów i 446 jako wzmocnienie gruntu) – wyjaśnia Michał Kurzeja, Kierownik Robót Soletanche Polska.

Kolejnym zadaniem było wykonanie ścian 4-kondygnacyjnego parkingu podziemnego. Soletanche wykonało 18 672 m² ścian szczelinowych o grubości 80 cm stanowiących obudowę wykopu oraz ściany parkingu podziemnego. Najgłębsze sekcje ścian szczelinowych sięgają do 48 m poniżej poziomu terenu. W tej samej technologii zostały zrealizowane barety - 197 sztuk o głębokości 27 m - które w tym projekcie współpracują z płytą fundamentową. W ramach kontraktu Soletanche wykonała również słupy tymczasowe, które podtrzymują stropy poszczególnych kondygnacji parkingu. 

Norblin areną inżynieryjnej ekwilibrystyki

Wykonanie ścian szczelinowych było jednym z najtrudniejszych elementów geotechnicznej układanki. Nie tylko za sprawą bliskiego sąsiedztwa zabytkowych murów, ale ze względu na usytuowanie 3 budynków, które miały zostać osadzone na płycie fundamentowej stropu 0 i znajdowały się w obrysie przyszłego parkingu podziemnego. Co znaczy, że dokładnie pod nimi miał zostać wykonany parking podziemny. Te okoliczności spowodowały konieczność zastosowania niestandardowych rozwiązań, tj. przesuwanie jednego z budynków (budynek B-15 o wadze 900 ton) oraz podwieszanie dwóch budynków (B-17 i B-18 o łącznej wadze 750 ton). 

Lewitujące budynki 

Dwa z tych obiektów, czyli budynek B-17 i B-18 należało podwiesić, aby można było wykonać pod nimi płytę stropu 0. Wykorzystano do tego 84 mikropale, zbrojone kształtownikami HEB. Na mikropalach wykonano stalowy oczep, którego zadaniem było podchwycenie budynków i przekazanie obciążeń na mikropale. Następnie podkopano budynek do odpowiedniej rzędnej i wykonano zbrojoną płytę fundamentową, na której docelowo spoczął budynek. 

Po co przesuwano budynek B-15?

Wraz z postępem prac związanych z zabezpieczaniem stateczności ścian symultanicznie wykonywane były ściany szczelinowe. W pewnym momencie budynek B-15 stanął „w kolizji” z realizacją ściany szczelinowej. Prześwit pomiędzy budynkami był zbyt mały, aby żuraw dźwigowy, który miał za zadanie wykonać ostatnie sekcje ścian szczelinowych mógł swobodnie operować. 

Wykonanie fundamentowania Fabryki Norblina było nie tylko dużym wyzwaniem ze wzglądu na wymagający charakter realizacji, ale również ze względu na skomplikowane warunki gruntowe. Najtrudniejszy kamień milowy realizacji został osiągnięty. W trakcie spaceru po budowie zobaczycie miejsca, które odwiedzając Fabrykę Norblina po zakończeniu prac wykończeniowych będą niewidoczne. To unikalna okazja by doświadczyć jak skomplikowane zadanie miała do wykonania Soletanche Polska oraz jak ambitnym projektem jest bryła tego obiektu. 

Obecnie trwają prace wykończeniowe parkingu oraz działania związane z realizacją konstrukcji naziemnej. Za tę część robót odpowiedzialna jest firma Warbud SA. Budynek w najwyższym punkcie ma sięgać 8 kondygnacji. W trakcie realizacji prac Soletanche współpracowała również z Maat4, TKT Engineering i Dampak. Inwestorem jest Grupa Capital Park.

Informacje dodatkowe na temat historycznych budynków

Przesuwany budynek B15

Relokowany budynek zlokalizowany jest w drugiej linii zabudowań, patrząc od strony ulicy Prostej. Jest wpisany do Rejestru Zabytków Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a jego historia sięga 1854 r. Obecnie jest najbardziej wysuniętym na zachód reliktem tzw. domu fabrycznego Edwarda Luckfielda. Dom fabryczny został wybudowany przez Edwarda Luckfielda i Gustawa Hennigera, a pod koniec lat 50. XIX w. został przejęty przez firmę Bracia Buch z Petersburga, która zasłynęła z produkcji wyrobów galanterii metalowej. Za czasów Luckfielda i Hennigera oraz Braci Buch, a także przez pierwszych kilka lat funkcjonowania Norblin i Spółka, parter i piętro domu fabrycznego stanowiły dwie hale, w których mieściła się cała produkcja. Później funkcjonowały w nim różne wydziały fabryki. Działania wojenne związane z powstaniem warszawskim doprowadziły do rozczłonkowania domu fabrycznego na trzy części. Po wznowieniu produkcji w latach 40. w najbardziej wysuniętej na zachód części została umiejscowiona hala zakuwarek i czyszczarni. Po ustaniu produkcji fabrycznej budynek pełnił inne funkcje, m.in. swoją siedzibę miał tam dawny Teatr Scena Prezentacje.

Podwieszane budynki B17 i B18: 

Większy obiekt B18 – dawne laboratorium mechaniczne – jest zlokalizowany w drugiej linii zabudowań, patrząc od strony ulicy Prostej. To relikt domu fabrycznego Lucfielda i Hennigera, rozczłonkowanego podczas działań wojennych w 1944 roku. Po wojnie nie przywrócono mu pierwotnej formy, został podzielony na trzy segmenty. Jest wpisany do Rejestru Zabytków Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Drugi budynek B17 sięgający drugiej połowy XIX wieku, znajdujący się na tyłach laboratorium, to dawna hartownia, również znajdująca się na liście Mazowieckiego Konserwatora Zabytków. 

Informacje dodatkowe na temat technologii wykonania:

Na czym polega technologia ścian szczelinowych? - Ściany szczelinowe to żelbetowe konstrukcje wykonywane w gruncie wykorzystywane jako pionowe obudowy głębokich wykopów. Technologia wykonywania zakłada prowadzenie wykopu wąskoprzestrzennego specjalnym chwytakiem hydraulicznym lub mechanicznym. Z postępem usuwania urobku z wykopu wypełnia się go zawiesiną bentonitową, która zabezpiecza przed zawałem gruntu do wewnątrz.

Po osiągnięciu projektowej głębokości ściany szczelinowej następuje instalacja kosza zbrojeniowego i betonowanie metodą „contractor”. Soletanche Polska wykonuje ściany szczelinowe w technologii CWS^® (continuous water stop).

Stateczność ściany zapewniana jest przez rozpory stalowe lub kotwy gruntowe.

Opis procesu wykonywania ścian szczelinowych wraz z modelem 3D:

1. Faza Pierwsza od lewej - Wykonanie murków prowadzących - liniowe elementy betonowe wyznaczające geometryczne położenie ściany szczelinowej, ograniczają odchylenie chwytaka w pierwszym etapie wykonywania wykopu szczelinowego oraz zapewniają stateczność ścian wykopanej szczeliny w jej górnej, przypowierzchniowej części. Następnie za pomocą charakterystycznego chwytaka (łyżki z tzw. szczęką) głębiona jest sekcja. Wraz z postępem wydobywania urobku, sekcja szczeliny zostaje wypełniona zawiesiną bentonitową zabezpieczającą wykop przed osuwaniem się gruntu do jego wnętrza.
2. Faza Druga od lewej - Wprowadzanie zbrojenia - zbrojenie w postaci szkieletów wprowadza się na określoną głębokość do szczeliny wypełnionej zawiesiną bentonitową .Prefabrykaty zbrojeniowe skonstruowane są tak, aby umożliwić swobodny przepływ betonu i centryczne położenie zbrojenia w szczelinie.
3. Faza Trzecia od lewej – Betonowanie sekcji - odbywa się metodą „contractor” czyli metodą betonowania podwodnego („beton do betonu”) przez leje rurowe na dno szczeliny wypełnionej zawiesiną bentonitową. Z postępem betonowania i wzrostem poziomu betonu w szczelinie zawiesina jest odpompowywana. Betonowanie sekcji musi być przeprowadzone bez przerw, w ciągu jednego procesu.
4. Faza Czwarta od lewej – Kontrola jakości - w każdej fazie wykonywania ściany szczelinowej kontrolowana jest prawidłowość m.in. następujących parametrów: pionowość i głębokość otworu oraz jakość zawiesiny w trakcie prowadzenia wykopu i betonowania, położenie klatek zbrojeniowych, jakość betonu i stopień wypełnienia szczeliny.