Podatek od nieruchomości jest podatkiem lokalnym. W gestii rad gmin pozostaje zatem kształtowanie jego stawek. Maksymalna stawka roczna podatku od nieruchomości ograniczona jest jedynie limitem określonym w Ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Gminy mogą także ustanawiać przedmiotowe zwolnienia z jego płacenia. Czy chętnie z tego korzystają?

W przypadku przedsiębiorstw sytuacja taka jest relatywnie częsta. Zwolnienia z podatku od nieruchomości są bowiem jedną z podstawowych zachęt inwestycyjnych dostępnych w gminach. W ten sposób starają się one przyciągać na swój teren inwestorów licząc na większe wpływy w przyszłości z pozostałych podatków.

Ale czy zwykły Kowalski również może liczyć na zwolnienie z podatku od nieruchomości? Jak się okazuje sytuacje takie należą do wyjątków. Większość gmin boryka się bowiem z problemami finansowymi i samodzielne zrezygnowanie z części wpływów uznawane byłoby za nieracjonalne działanie.

Mimo wszystko da się jednak wskazać przykłady gmin, które postanowiły zwolnić swoich mieszkańców z tego rodzaju podatku. W 2014 r. nie zapłacą go mieszkańcy gminy Michałowo w województwie Podlaskim. Jak szacują przedstawiciele gminy, osoba dysponująca działką z domem i garażem zaoszczędzi dzięki temu ok. 600 zł. Budżet gminy zmniejszy się z kolei o kilkaset tysięcy złotych. Nie jest to jednak w tej chwili kluczowa kwota, gdyż gmina znajduje się obecnie w bardzo dobrej sytuacji finansowej. Pozwala ona na podejmowanie działań prorozwojowych. Burmistrz gminy liczy, iż zwolnienie z podatku od nieruchomości przyciągnie nowych mieszkańców, a  wpływy z tytułu udziału w podatku od osób fizycznych przewyższą wkrótce utracone wpływy. Miejsca dla nowych mieszkańców nie powinno zabraknąć, gdyż w ostatnim czasie podjęto także decyzję o zmianie planu zagospodarowania przestrzennego przeznaczając nowe tereny pod budownictwo mieszkaniowe.

Kolejnym przykładem gminy, która postanowiła zrezygnować z części wpływów z tytuły podatku nieruchomości jest Toruń. Radni tego miasta postanowili zwolnić z niego osoby, które po 1 stycznia 2014 r. wybudują na jego terenie dom jednorodzinny. Zwolnienie będzie obowiązywać przez okres sześciu lat. Motywacją tutejszych radnych było nie tylko przyciągnięcie nowych mieszkańców, ale również zatrzymanie migracji do sąsiednich gmin i zachęcenie obecnych mieszkańców do inwestycji na terenie miasta.

W sytuacji zmniejszającej się populacji naszego kraju konkurencja o nowych mieszkańców będzie się nasilać. Zwolnienie z podatku od nieruchomości dla osób fizycznych może stać się jednym z elementów konkurowania sąsiadujących ze sobą gmin. Tym bardziej, iż w dłuższej perspektywie inwestycja ta ma duże szanse się zwrócić. Powinien to być jednak przemyślany ruch poparty dodatkowymi działaniami, które w łącznym rozrachunku będą mogły stanowić konkretną zachętę do osiedlenia się nowych mieszkańców.