Blisko 150 mieszkańców Krakowa pojawiło się w sobotę w Teatrze Variètè, aby ostatecznie zadecydować o przyszłym wyglądzie Superścieżki. Zwyciężyło „Słowo”- propozycja, którą realizować będą partnerzy inicjatywy. Udział mieszkańców nie kończy się jednak z dniem głosowania. Już niebawem krakowianie będą mogli przyłączyć się do realizacji.

Myślą przewodnią, wokół której budowany będzie charakter Superścieżki jest „Słowo”, aplikowane w zieleni, sztuce, wodzie, małej architekturze, czy też bardziej ulotne w postaci tymczasowych scenografii, projekcji, światła i dźwięku.

Pretekstem do zaproponowanych rozwiązań stały się – jak tłumaczą w opisie autorzy zwycięskiej pracy - także wspomnienia członków grupy związane z terenem. Obszar Krakowskiego Szkolnego Ośrodka Sportowego, na którym działała kiedyś fontanna, dał początek pomysłowi wprowadzenia wody, jako elementu mogącego towarzyszyć użytkownikom na całej długości Superścieżki. Ta propozycja z kolei uruchomiła potrzebę zaprojektowania jednolitego oświetlenia, ławek, małej architektury - dla całego obszaru.

Za bardzo ważny element zagospodarowania terenu autorzy zwycięskiego pomysłu uznali również zieleń i różnorodny sposób jej kształtowania. Tak stworzona scenografia prowadząca w interesujący sposób po uporządkowanych ciągach komunikacyjnych, raz dyscyplinowanych niewielką szerokością terenu, innym razem poetycko rozlewających się na skwery i zielone wnętrza urbanistyczne, mogła wreszcie stanowić interesujące tło dla działań artystycznych skupionych wokół „Słowa”.

Wśród proponowanych funkcji dla kluczowych miejsc obszaru Superścieżki autorzy zaproponowali m.in. funkcje performatywne – kino, teatr, odczyty, sztuka w części fortu przed budynkiem Hotelu Chopin, ze szklaną sceną, osłoniętą lekkimi, tymczasowymi przekryciami w postaci „płóciennych żagli”; a na Skwerze Eilego zieleń, landart, ciek wodny przestrzeń dla bukinistów, nawiązanie do dorobku środowiska „Przekroju”, oraz przestrzeń „poczekalni” przed sądami, siedziska, osłony przed deszczem i słońcem, siłownia na powietrzu, hamaki, stoliki do szachów i poidełka dla ludzi i zwierząt, estetyczna mała budka gastronomiczna, toalety.

Na obszarze KSOS-u zaproponowano z kolei park sportowy z m.in. z kortami tenisowymi, boiskiem, minigolfem, tenisem, bulami. A prócz tego punkt małej gastronomii, toalety, plac zabaw dla dzieci ogólnodostępny, nastawiony także na atrakcje dla seniorów oraz zachowanie zieleni i wytworzenie „błoń” – otwartego miejsca do piknikowania pod chmurką.

Uczestnicząca w finałowym głosowaniu Elżbieta Koterba, wiceprezydent miasta ds. Rozwoju Krakowa, zapowiedziała pomoc w sprawnym przeprowadzeniu procedur administracyjnych, które przybliżą zwycięski pomysł ku realizacji. – Jestem pełna podziwu dla zaangażowania mieszkańców miasta w ten projekt. Na tym etapie zaawansowania to już olbrzymi sukces. To cenne, bezprecedensowe doświadczenie posłuży jako podstawa prac projektowych w innych rejonach Krakowa. W tej samej formule realizowany będzie m.in. nowy park Reduta – powiedziała wiceprezydent Koterba.

Gość specjalny debaty w Teatrze Variètè, architekt Ewa Westermark z biura Gehl Architects z Kopenhagi podkreśliła, że Superścieżka to nie tylko początek przemian tego niewielkiego, ale jakże istotnego dla Krakowa obszaru, ale przede wszystkim początek nowego myślenia o mieście jako całości, o mieście jako miejscu współistnienia wielu użytkowników na równym poziomie.

Architekt z pracowni światowej sławy duńskiego urbanisty Jana Gehla zwracała uwagę, że zmiana przyzwyczajeń ludzi – także w zakresie sposobu ich życia w mieście – jest możliwa tylko wtedy, gdy miasto swoją funkcjonalnością daje im ku temu szansę, czy wręcz dostarcza kilku precyzyjnych rozwiązań dopasowanych do ich potrzeb.

Projektantka od kilkunastu lat uczestniczy w tworzeniu przyjaznych ludziom przestrzeni w miastach na całym świecie. Jej ostatni głośny projekt to Broadway Boulevard w Nowym Jorku. Projektowania „miast dla ludzi” dotyczyła też jej prelekcja w Teatrze Variètè – powołując się na przykłady europejskich i światowych rozwiązań, Ewa Westermark zwracała uwagę na problemy i potrzeby Krakowa, dotyczące zresztą nie tylko tworzonego odcinka, ale także kwestii bardziej ogólnych: zapewnienia ciągłości sieci dróg rowerowych w mieście, uspokojenia ruchu w centrum czy stworzenia miejsc przyjaznych mieszkańcom tam, gdzie wcześniej było lub wydawało się to niemożliwe.

– Odnajduję wiele podobieństw Krakowa do stolicy Danii. Charakter obu miast jest zbliżony. Przed czterdziestoma laty Kopenhaga nie była miejscem tak przyjaznym dla ludzi jak dziś, a mieszkańcy musieli konkurować o przestrzeń z samochodami, zaś place i skwery nie miały tak atrakcyjnych form. Kraków ma ładne place, ale pod względem funkcjonalności musi bardziej zadbać o ludzi – podkreśliła goszcząca z wizytą w Krakowie przedstawicielka biura Gehl Architects, partnera projektu Superścieżka.

Superścieżka to inicjatywa unikatowa na skalę stolicy Małopolski, a nawet całego kraju. Partnerzy projektu podkreślają, że tego typu projekt to ogromne wyzwanie, ale i szansa. – Pierwszy raz na tak dużą skalę wszystkie zainteresowane strony: prywatni inwestorzy, władze miasta, przy pełnym udziale mieszkańców i użytkowników podejmują wspólnie zadanie przekształcenia przestrzeni miejskiej. Mamy szansę pokazać, że warto podejmować dialog, i można zrobić coś razem, stwarzając sytuację, w której każdy wygrywa. Wiemy przecież, że zagadnienia przestrzeni publicznej są dla mieszkańców ważne i chcą oni mieć wpływ na to, w jakim mieście żyją na co dzień – podkreśliła Veronika Themerson z firmy Skanska.

Nowe standardy debaty społecznej nad sposobem zagospodarowania ważnych obszarów miasta zainicjowane pod Wawelem zachęciły zarówno władze miasta, jak i partnerów społecznych, do kontynuowania tego modelu publicznej debaty w innych rejonach Krakowa.

– Jesteśmy bardzo zadowoleni, że inicjatywa, którą koordynujemy znalazła już swoich naśladowców. Mamy nadzieję, że konsultacje społeczne w formie warsztatów projektowych realizowane profesjonalnie staną się krakowskim standardem, wyznaczając wzorzec innym polskim miastom – zaznaczył Dawid Hajok z Fundacji Aktywnych Obywateli im. Józefa Dietla,  opiekun projektu.

Projekt partycypacyjny - Superścieżka - będzie pierwszym, tak dużym przedsięwzięciem placemakingowym w skali naszego kraju. Całkowity koszt opracowania koncepcji, kampanii medialnej oraz przeprowadzenia warsztatów społecznych, szacowany na przeszło 300 tys. zł, wzięli na siebie prywatni inwestorzy oraz firmy świadczące swoje usługi nieodpłatnie i osoby zaangażowane w projekt w ramach społecznego uczestnictwa.

Przygotowanie koncepcji oraz przedstawienie jej władzom miasta planowane jest na listopad tego roku. Realizacja, podzielona na etapy rozpocznie się w kwietniu 2016 roku. Kolejne części Superścieżki realizowane będą zarówno w ramach prywatnych inwestycji oraz z inicjatywy gminy na terenach należących do miasta.

Zakończenie prac nad pierwszym etapem projektu, uwzględniających zagospodarowanie skweru im. Mariana Eilego zaplanowano na październik 2016 roku. Do udziału w realizacji tego etapu prac ponownie zaproszeni zostaną krakowianie. Kolejne fragmenty Superścieżki, zgodnie z opracowanym projektem budowlanym powstaną zgodnie z harmonogramem przyjętym przez władze miasta oraz z uwzględnieniem terminarza realizacji pozostałych inwestycji planowanych przez prywatnych partnerów projektu.