Droga do kredytu MdM jest żmudna i kręta, bowiem wiąże się z koniecznością spełnienia wielu wymogów, których później trzeba przestrzegać. Zatem co zrobić i na co szczególnie uważać, aby nie stracić otrzymanej dopłaty?

Osoby, które skorzystały z programu Mieszkanie dla Młodych cieszą się z otrzymanej dopłaty i już mieszkają w swoich nowych mieszkaniach lub niedługo będą się do nich przeprowadzać. Co jednak należy zrobić, albo czego nie robić, aby nie trzeba zwracać otrzymanej dopłaty? Przepisy przewidują pięć sytuacji, w następstwie których konieczne będzie zwrócenie otrzymanej dopłaty.

Nie sprzedawaj mieszkania

Jednym ze zdarzeń, które będzie skutkowało koniecznością zwrotu dopłaty jest sprzedaż mieszkania lub jego części. Zatem jeśli sprzedamy nawet niewielki udział w nieruchomości sfinansowanej kredytem MdM, będzie to oznaczało obowiązek zwrotu dopłaty. Taki sam skutek przyniesie darowizna, czy jakakolwiek inna forma zbycia kredytowanego mieszkania. - Inaczej mówiąc, musimy przez 5 lat od nabycia mieszkania być jego jedynym właścicielem. Wyjątkiem jest rozszerzenie wspólności ustawowej małżeńskiej. Ustawa pozwala bowiem na rozszerzenie prawa własności na małżonka. Takie sytuacje mogą mieć miejsce w momencie, gdy nieruchomość była zakupiona przez osobę niepozostającą w związku małżeńskim (np. singiel), a później taki nabywca ożeni się lub wyjdzie za mąż. Wówczas bez konsekwencji można rozszerzyć współwłasność – wyjaśnia Michał Krajkowski, główny analityk, Notus Doradcy Finansowi.

Nie wynajmuj, nie użyczaj

Mieszkanie zakupione w MdM powinno być przeznaczone na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Oznacza to, że nie powinien w nieruchomości zamieszkiwać nikt inny poza nabywcą mieszkania i jego rodziną. Każda inna sytuacja w okresie 5 lat od zakupu nieruchomości,  będzie oznaczała konieczność zwrotu dopłaty. Wynajęcie mieszkania, czy jego użyczenie jest równoznaczne ze złamaniem przepisów i skutkuje koniecznością zwrotu dopłaty. W tym miejscu warto podkreślić, że umowa najmu czy użyczenia nie musi mieć charakteru pisemnego. Umowa w formie ustnej także jest dla stron wiążąca i z punktu widzenia przepisów MdM, także powinna skutkować koniecznością zwrotu otrzymanej dopłaty.

Działalność gospodarcza – tylko zarejestrowanie

W ciągu 5 lat od nabycia niemożliwa jest także zmiana sposobu użytkowania mieszkania lub jego części w skutek czego niemożliwe będzie zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Nie można zatem przekształcić domu czy mieszkania (nawet w niewielkiej części) w lokal użytkowy, czy też nie można przeznaczyć np. jednego pokoju na potrzeby prowadzonej w nim działalności gospodarczej. Dopuszczalne jest zarejestrowanie w nieruchomości działalności gospodarczej, jednak samo realizowanie tejże działalności w domu lub mieszkaniu finansowanym kredytem MdM jest zabronione.

Nabycie innej nieruchomości to także zwrot dopłaty

Koniecznością zwrotu otrzymanej dopłaty skutkować będzie także nabycie w części lub w całości innego lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.  - W ciągu 5 lat nie można zarówno kupić innej nieruchomości mieszkalnej, a także nie można stać się jej właścicielem w innej formie. Także darowizna czy umowa zamiany będzie skutkować obowiązkiem zwrotu dopłaty. Jedynym wyjątkiem jest uzyskanie prawa własności w formie spadku. W takim przypadku dopłata MdM nie musi być zwracana. W tym miejscu warto podkreślić, że takie same zasady dotyczące nabywania kolejnej nieruchomości dotyczą wszystkich kredytobiorców, którzy skorzystali z programu MdM, także rodziny wychowujące minimum 3 dzieci. Dla takich rodzin zostały ustanowione specjalne zasady na etapie ubiegania się o MdM, jednak już po zaciągnięciu kredytu wszyscy kredytobiorcy są traktowani identycznie – dodaje ekspert Notus Doradcy Finansowi.

Nie spłacaj kredytu wcześniej

Ostatnie ograniczenie obowiązujące przez 5 lat od nabycia dotyczy tylko te osoby, które podpisały umowę kredytową po nowelizacji przepisów, czyli 1 września 2015 roku lub później. Przepisy zmienione w 2015 roku wprowadziły ograniczenie wcześniejszej spłaty kredytu. W okresie 5 lat od nabycia mieszkania możliwe jest nadpłacenie kredytu, w tym całkowita spłata, w kwocie nie większej niż kwota otrzymanego dofinansowania. Jeśli nadpłacimy chociaż 1 złoty więcej, wówczas konieczne będzie zwrócenie dopłaty.

Okres 5 lat liczymy od nabycia mieszkania

Powyższe ograniczenia związane z kredytem MdM obowiązują przez 5 lat od daty nabycia nieruchomości, czyli od aktu notarialnego przenoszącego własność. Jest to szczególnie istotne w przypadku rynku pierwotnego, kiedy to data aktu może być przesunięta nawet o 2 lata względem daty zaciągnięcia kredytu, wypłaty środków czy podpisania umowy deweloperskiej.

Ile trzeba zwrócić?

Kwota dopłaty którą należy zwrócić jest uzależniona od daty zdarzenia, które będzie skutkować koniecznością zwrotu. Zwrotowi podlega część dopłaty stanowiąca iloczyn otrzymanej kwoty dofinansowania oraz wskaźnika stanowiącego iloraz liczby miesięcy pozostających do zakończenia okresu 5 lat i liczby 60. Przykładowo, jeśli nabędziemy kolejne mieszkanie po roku od nabycia nieruchomości w MdM to będziemy musieli zwrócić 80 proc. otrzymanej dopłaty. Jeśli jakiekolwiek z powyższych zdarzeń nastąpi np. po 4 latach, wówczas zwrotowi podlegać będzie 20 proc. dopłaty.

Jaka procedura?

W przypadku gdy wystąpi którekolwiek z powyższych zdarzeń nabywca w ciągu maksymalnie 30 dni musi poinformować swój bank o konieczności zwrotu dopłaty. W ciągu 60 dni od zdarzenia środki muszą zostać zwrócone.