W USA czy Europie Zachodniej projektów związanych z zamianą powierzchni biurowych na mieszkaniowe jest coraz więcej. W Polsce to nadal nieliczne, odosobnione przypadki.
Aktywność budowlana na rynku biurowym w Warszawie pozostaje ograniczona. W I kwartale br. do użytku oddano niemal 50 tys. mkw. powierzchni do pracy, a 30 tys. mkw. wyłączono z użytkowania – wynika z najnowszych danych CBRE. W efekcie całkowita przestrzeń biurowa nieznacznie urosła i wynosi obecnie 6,24 mln mkw. Popyt utrzymuje równowagę, a odpowiadają za niego głównie sektor usług dla biznesu, produkcji, przemysłu i energii oraz usług konsumenckich. W stolicy w budowie pozostaje 12 projektów biurowych, które dostarczą na rynek 230 tys. mkw. powierzchni.
W 2023 roku biura będą droższe, a ich dostępność w topowych lokalizacjach największych miast mniejsza
Rynek biurowy w Warszawie wykazał nieznaczną poprawę w ciągu trzeciego kwartału 2023 w porównaniu do połowy roku. Ograniczenie podaży planowanej na 2023 rok, wynoszącej ok. 72,000 m², tak samo, jak zwiększone koszty aranżacji powierzchni, wpływają na utrzymany udział renegocjacji w całkowitym wolumenie transakcyjnym. Stanowią one ok. 43% ogółu transakcji w III kw. 2023. Trzeci kwartał 2023 roku na warszawskim rynku biurowym podsumowują eksperci JLL, lidera doradztwa na rynku nieruchomości.
Wirtualne biura to coraz popularniejsze rozwiązanie dla przedsiębiorców dbających o wizerunek firmy, którzy jednocześnie nie chcą inwestować w kosztowne, tradycyjne przestrzenie biurowe. Ta innowacyjna koncepcja łączy zalety adresu w prestiżowej lokalizacji z elastycznością i oszczędnościami finansowymi, oferując biznesom nowe możliwości w zakresie zarządzania swoją obecnością na rynku.
Z opublikowanego niedawno raportu „Rynek biurowy w miastach regionalnych” firmy Savills wynika, że Łódź jest jedynym polskim miastem ze wskaźnikiem pustostanów przekraczającym 20%. Eksperci wskazują, że w mieście jest bardzo duża podaż i ograniczony popyt. Dlatego zarządcy muszą mocno walczyć o najemców. Jak? – Dziś wszyscy oferują korzystny czynsz efektywny, upusty i wiele innych benefitów. Konkurować możemy wartością dodaną. Ale to, co muszą zrobić zarządcy, to zrozumieć zmianę, jaka zaszła w myśleniu o przestrzeni biurowej. Dziś to nie są miejsca pracy, tylko miejsca spotkań i wymiany myśli – przekonuje Guy Speir, z Sharow Capital, współwłaściciel - wraz funduszem Pinebridge - biurowca Forum 76.
Podstrefa biurowa Centrum-Zachód, wokół Ronda Daszyńskiego, to najdynamiczniej rozwijający się obszar na biurowej mapie Warszawy, gdzie koncentruje się 70% nowo powstającej powierzchni biurowej. Na koniec 2023 r. całkowita podaż tej lokalizacji wyniosła około 1,12 mln mkw., podczas gdy popyt osiągnął wartość niemal 170 000 mkw. Jakie znaczenie dla Warszawy ma dziś ta podstrefa biurowa? Jakie wydarzenia i decyzje wpłynęły na szybki rozwój tej lokalizacji? Największa polska firma doradcza na rynku nieruchomości komercyjnych AXI IMMO prezentuje specjalną publikację „Co nadaje rytm biurowej Warszawie?”.
Czy firmy dostosowały już powierzchnię do nowego systemu świadczenia pracy? Wolą renegocjować umowy czy raczej przenosić się do nowych lokalizacji?
Za kilka miesięcy będziemy mogli przekonać się, w jak dużym stopniu wzrost kosztów wynajmu powierzchni biurowych i utrzymania nieruchomości wpłynie na dalsze kształtowanie się sektora biurowego.
Międzynarodowa agencja doradcza Cushman & Wakefield podsumowała sytuację na warszawskim rynku biurowym w 2023 roku. Minione 12 miesięcy przyniosły najniższą od 25 lat wartość rocznej podaży. Wynika to między innymi z tymczasowego wycofania niektórych nieruchomości z rynku w związku z planowanymi działaniami modernizacyjnymi. Z kolei popyt na biura mierzony liczbą zawartych transakcji był o prawie 18% wyższy niż w rekordowym 2019 roku. Jednocześnie najemcy muszą liczyć się z kontynuacją presji na wzrost stawek czynszu i konsekwentnym spadkiem dostępnej w Warszawie powierzchni biurowej.
Z początkiem roku pozwolenie na użytkowanie otrzymał drugi etap najnowszej inwestycji Echo Investment w centrum Krakowa. Kompleks biurowy Brain Park wzbogacił regionalny rynek biurowy o łącznie 43 tys. mkw. powierzchni oraz blisko 10 tys. mkw. terenów zielonych.
Skala realizowanych w Polsce inwestycji biurowych jest dziś znacznie mniejsza niż w poprzednich latach, a zapotrzebowanie na powierzchnie wciąż duże.
Wraz ze wzrostem liczby apartamentów wypoczynkowych w polskich kurortach konkurencja będzie się zwiększała, zarówno między właścicielami tych lokali, jak i firmami zarządzającymi. Jak przewiduje Sun & Snow, czyli największy w Polsce operator zarządzający wynajmem blisko 2,5 tys. apartamentów, który jest obecny na rynku już ponad 15 lat, oprócz jakości obsługi i wyposażenia samego apartamentu, ważną rolę będą odgrywały nowe technologie, skuteczność systemów rezerwacyjnych czy też oferta usług dodatkowych.
Rosnące koszty budowy oraz wzrost kosztów obsługi kredytów budowalnych studzą plany deweloperów. Najniższy od dekady wolumen powierzchni w budowie, który na koniec III kwartału wynosił 153 700 m2 wraz ze stabilnym popytem na poziomie 129 000 m2 sprawia, że wizja luki podażowej na warszawskim rynku biurowym jest bardzo realna. Stabilne od wielu lat stawki czynszu delikatnie wzrosły.
W 2023 roku powierzchnia biurowa w regionie Europy Środkowo-Wschodniej wzrosła o 480 000 mkw., czyli o ponad 30% mniej niż w 2022 roku. Ze względu na spowolnienie gospodarcze po pandemii, niektóre rynki, takie jak Warszawa i Budapeszt, odnotowały gwałtowny spadek nowej podaży w porównaniu do 2022 roku. Pogarszające się warunki ekonomiczne, presja budżetowa po stronie najemców i wysokie koszty finansowania sprawiły, że wielu deweloperów zrewidowało swoje plany na lata 2024-25. W rezultacie wszystkie rynki będą musiały zmierzyć się ze znacznie niższym poziomem nowej podaży. Eksperci JLL, we współpracy z iO Partners, przedstawiają analizę trendów obserwowanych na rynku biurowym w Polsce na tle krajów regionu Europy Środkowo-Wschodniej.